Nie żyje Marian Turski – historyk, dziennikarz, działacz społeczny. W latach 1944-45 był więźniem niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Miał 98 lat.
Nie żyje Marian Turski
Marian Turski zmarł w wieku 98 lat. O jego śmierci poinformowało Muzeum POLIN.
– Odszedł bł. pamięci Marian Turski. Autorytet o światowym znaczeniu, rzecznik porozumienia polsko-żydowskiego, publicysta, historyk. Polski Żyd. Osoba, bez której nie byłoby naszego muzeum i nie było takiego muzeum – stojącego po stronie mniejszości, wykluczanych, krzywdzonych – czytamy w oświadczeniu. – Marian należał do grona tych, o których po latach można mówić za Bartoszewskim (przyjaźnili się, oczywiście) – „zachowywał się przyzwoicie” – napisał Zygmunt Stępiński, dyrektor POLIN.
– Marianie, Twoje muzeum opłakuje Cię i żegna. Mieliśmy w Tobie oparcie, trudno uwierzyć, że już nigdy Twój palec nie wytyczy szlaku, po którym będziemy zmierzać, ufni, że to najlepsza dla nas droga. Zostawiasz po sobie wielką spuściznę intelektualną, zostawiasz muzeum, które pomagałeś stworzyć i któremu do ostatnich chwil poświęcałeś zaangażowanie, czas i energię. Energię, która wydawała się niespożyta – czytamy.
Marian Turski urodził się w 1926 roku w Druskienikach. Po wybuchu wojny trafił do łódzkiego getta. Tam wstąpił do konspiracyjnej organizacji „Lewa Związkowa”. W sierpniu 1944 roku Turski trafił do obozu Auschwitz-Birkenau. W 1945 roku przeżył Marsz Śmierci do Buchenwaldu. Po wojnie mieszkał w Warszawie, działał w młodzieżowej organizacji PPR. Był też pracownikiem działu prasowego PZPR, w 1958 objął kierownictwo działu historycznego tygodnika „Polityka”.
Marian Turski przeżył piekło obozu koncentracyjnego. A przez całe późniejsze życie zrobił wiele, żeby podobne piekło nigdy więcej się już nikomu nie przydarzyło. Przypominał, żeby nie być obojętnym.
Nie będziemy. Obiecuję to Panu.
W wieku 98 lat odszedł Marian Turski. Trudno w… pic.twitter.com/qtk7nq1Cct
— Rafał Trzaskowski (@trzaskowski_) February 18, 2025
Słynne przemówienie
Podczas obchodów 75. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz Marian Turski wygłosił słynne przemówienie. Wskazywał, że na świecie nie ma miejsca dla dyskryminacji i przypomniał słowa prezydenta Austrii Aleksandra van der Bellena, który powiedział, że „Auschwitz nie spadło z nieba”. To władza III Rzeszy sprawiła, że ludzi powoli ogarnęła znieczulica, obojętność, i przestali reagować na zło.
– To chciałbym powiedzieć mojej córce, wnukom i ich rówieśnikom, gdziekolwiek mieszkają. W Polsce, w Izraelu, w Europie Wschodniej — nie bądźcie obojętni, jeśli widzicie kłamstwa historyczne. Kiedy widzicie, że przeszłość jest naciągana do aktualnych potrzeb polityki. Nie bądźcie obojętni, kiedy jakakolwiek mniejszość jest dyskryminowana. Istotą demokracji jest to, że większość rządzi, ale prawa mniejszości muszą być chronione – mówił w 2020 roku Marian Turski.
